Byłem sprawozdawcą ustawy o nasiennictwie. Senat przyjął ustawę z dnia 9 listopada 2012 r. bez poprawek. Niżej tekst mojego wystąpienia.

Mam zaszczyt w imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawić sprawozdanie z posiedzenia, które odbyło się 21 listopada. Komisja rozpatrzyła ustawę o nasiennictwie – druk nr 231 – którą do parlamentu wniósł prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Po dyskusji i wprowadzeniu poprawek została ona przyjęta przez Sejm 9 listopada.

Ustawa o nasiennictwie jest ważną regulacją, długo oczekiwaną przez polskich hodowców i rolników, można nawet powiedzieć, że za długo. Debatowaliśmy nad nią już w poprzedniej kadencji, wtedy była ona projektem rządowym. Ustawa ta wprowadza cały szereg potrzebnych przepisów dotyczących wytwarzania i wprowadzania do obrotu materiału siewnego, w tym także odmian regionalnych i amatorskich, niezmiernie ważnych dla bioróżnorodności. Reguluje ona przepisy dotyczące zgłaszania i rejestracji odmian uprawnych przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych, a także przepisy dotyczące wytwarzania i oceny materiału siewnego roślin rolniczych, warzywnych, szkółkarskich, nasadzeniowych, a także materiału rozmnożeniowego roślin warzywnych i ozdobnych. Ustawa ta reguluje też zasadę etykietowania, oznaczania materiału siewnego, obrotu tym materiałem, jego kontrolę itd., itp. – można mnożyć opisy regulacji zawartych w tej ustawie. Jest ona kompleksowa i odpowiada na potrzeby hodowców, rolników, ogrodników i nasienników.

Ustawa ta implementuje osiem dyrektyw Unii Europejskich, których terminy wdrożenia w zasadzie właśnie mijają lub już minęły, co oczywiście naraża Polskę na postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Tak się już niestety zdarzyło, że Polska przegrała sprawę przed Trybunałem, który orzekł, że złamaliśmy dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 marca 2001 r. Zarzut dotyczył zakazu swobodnego obrotu materiałem siewnym odmian genetycznie zmodyfikowanych oraz wpisu odmian genetycznie zmodyfikowanych do krajowego rejestru odmian. Taki zakaz istnieje w obowiązującym dziś prawie. Komisja może wystąpić o nałożenie na Polskę wysokich kar – taki wniosek do Trybunału, o orzeczenie wysokości kary, jest właśnie przygotowywany przez Komisję.

Wysoka Izbo, jeśli chodzi o ogólną ocenę ustawy, głosy członków komisji rolnictwa w zasadzie nie różnią się od siebie w sposób znaczny czy zdecydowany, jednak jeśli chodzi o rozwiązania dotyczące rejestracji nasion modyfikowanych i obrotu nimi, to różnice są już duże lub nawet bardzo duże. I stąd wnioski mniejszości, które będą przedstawione odrębnie.

Ja postaram się przedstawić pogląd większości komisji na tę kwestię. Według ustawy dziś obowiązującej w Polsce istnieje formalny zakaz rejestracji odmian genetycznie zmodyfikowanych, a także obrotu nimi, jednak jest on nieskuteczny, gdyż na bazie prawa unijnego można zarejestrować takie odmiany w innym kraju. Wtedy znajdą się one w katalogu wspólnotowym obowiązującym w całej Europie, czyli mogą do nas trafić. Nieskuteczny jest też zakaz obrotu nimi – rzeczywiście, handlować nie można, ale można przecież pojechać za granicę, przywieźć na przykład odmianę kukurydzy MON 810 i obsiać swoje pole o dowolnym arealne.

Podobno w Polsce sieje się około 3 tysięcy ha tej kukurydzy. Mówię „podobno”, bo nie ma monitoringu i tak naprawdę nie wiemy, ile tej kukurydzy jest. To wada obowiązującego prawa. I tę słabość proponowana ustawa usuwa.

Po pierwsze, dopuszczając formalnie rejestrację i obrót, unikniemy grożącej nam kary. To jest w art. 139 ustawy.

Po drugie, w art. 104 ust. 9 znajduje się zapis, że poprzez rozporządzenie Rady Ministrów można zakazać stosowania materiału siewnego odmian nieprzydatnych, stanowiących zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi, zwierząt, dla środowiska itd. I ten zapis dotyczy również odmian genetycznie modyfikowanych. Oczywiście trzeba mieć pewne uzasadnienie w tym zakresie, o którym wspomniałem, ale możemy – i to jest, jak myślę, istotna informacja – takie rozporządzenie wydać na podstawie swoich doświadczeń, badań, jak również możemy posłużyć się wcześniejszymi działaniami innych państw. I takich zakazów na poziomie ministrów rolnictwa krajów członkowskich Unii jest chyba kilkanaście. A więc zapewne ułatwi to działanie nasze czy Rady Ministrów.

Ponadto zostaliśmy poinformowani, że takie rozporządzenia już czekają na ustawę i w pierwszej dekadzie grudnia zostaną przedstawione do konsultacji społecznej. Jeżeli Wysoka Izba poprze wniosek większości i zagłosuje za tą ustawą bez poprawek, to podpis pana prezydenta i z drugiej strony wydanie tych rozporządzeń mogą się zbiec w czasie.

Po trzecie, projekt ustawy wprowadza uprawnienia dla Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa w zakresie kontroli stosowania odmian zmodyfikowanych genetycznie. A więc będzie monitoring, którego obecnie nie ma. To jest w art. 127.

I po czwarte, ustawa wprowadza sankcje dla tych, którzy złamią prawo. Sankcje polegać będą na nałożeniu kar pieniężnych, w tym obowiązku zniszczenia plantacji GMO na koszt właściciela. O tym mówi art. 123.

Podsumowując, należy stwierdzić, że proponowane rozwiązanie jest zdecydowanie lepsze od obowiązującego. W związku z tym w imieniu większości Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi proszę o przyjęcie proponowanej ustawy bez poprawek. Dziękuję bardzo.